STAKETSEL TE NIEUWPOORT

GELIEFD OORD VOOR KUNSTENAARS

Nieuwpoort-Bad is de eerste badplaats van de Westkust.

wegenkaart Nieuwpoort-Bad  

Op 23 augustus 1902 telde Nieuwpoort-Bad slechts 83 villa’s, 7 hotels, 7 winkels en een casino.
De expansie en de vernieuwde bouwac-tiviteiten werden onderbroken door beide wereldoorlogen, toen de badplaats in een puinhoop herschapen werd.

Op 22 december 1928 – verkoopt groot-grondeigenaar Henri Crombez sr 93 ha duingebied aan de pas opgerichte maat-schappij “SIMLI”. (société immobilière et mobilière du littoral)

De Belle Epoque: ontwikkeling van het toerisme.

Halfweg de 19de eeuw geldt het kustgebied, de Westkust – het gebied tussen IJzermonding en de Franse grens - zowat als het einde van de wereld. Aan ongerepte natuur geen gebrek, alleen heeft in die tijd haast niemand daar oog voor. Zelfs op de kunstenaars is het dan nog wachten. De ontwikkeling van het toerisme is trager op gang gekomen dan elders aan onze kust en dat was een zegen voor de kunstenaars van alle slag. Met de grootste gedrevenheid hebben zij de onvatbare diversiteit van het zeeklimaat weergegeven, met empathie en het harde bestaan van de vissersbevolking beschreven, op kleurrijke wijze de vakantiesfeer aan zee bezongen. Ondanks de twee Wereldoorlogen bleven steeds nieuwe kunstenaars het gebied opzoeken: sommige als vakantiegangers, andere op blijvende wijze. Het waren literatoren, schilders, beeldhouwers en ook componisten.

Bij de straatnamen vooral in de "SIMLI" veel namen van kunstenaars.

Artanlaan

Louis Artan (1837 – 1890) een Nederlands realistische schilder
Hij werd door zijn tijdgenoten beschouwd als één van de beste Belgische marineschilders.

collage schilderijen Artan

Alfred Bastienweg

Alfred Bastien (1873 – 1955) een post-impronistische schilder

Bastien Alfred

Franz Courtenslaan

Franz Courtens (1854 - 1943) impressionistisch schilder

Franz Courtens

Charles De Costerlaan

Charles De Coster (1827 – 1879) een Franstalige schrijver

Werk:

Eugéne Demolderlaan

Eugéne Demolder (1862 – 1919)  Brussels verteller en kunstcriticus in de Franse taal

Werken:

Georges Eekhoudlaan

Georges Eekhoud (1852 – 1927) een Antwerps schrijver

Werken:

James Ensorlaan

James Ensor (1860 – 1949) Oostendse schilder, tekenaar en etser

James Ensor   James Ensor

Guido Gezelleplein

Guido Gezelle (1830 – 1899) priester-dichter

Het gekende gedicht

 

Het Schrijverke

O krinklende winklende[*] waterding,
Met 't zwarte kabotseken[*] aan,
Wat zien ik toch geren uw kopke flink
Al schrijven op 't waterke gaan!
Gij leeft en gij roert en gij loopt zoo snel,
Al zie 'k u noch arrem noch been;
Gij wendt en gij weet uwen weg zoo wel,
Al zie 'k u geen ooge, geen één.
Wat waart, of wat zijt, of wat zult gij zijn?
Verklaar het en zeg het mij, toe!
Wat zijt gij toch, blinkende knopke fijn,
Dat nimmer van schrijven zijt moe?
Gij loopt over 't spegelend[*] water klaar,
En 't water niet méér en verroert
Dan of het een gladdige windtje waar,
Dat stille over 't waterke voert.
O schrijverkes, schrijverkes zegt mij dan, -
Met twintigen zijt gij en meer,
En is er geen een die 't mij zeggen kan: -
Wat schrijft en wat schrijft gij zoo zeer?[*]
Gij schrijft, en 't en staat in het water niet,
Gij schrijft, en 't is uit en 't is weg;
Geen Christen en weet er wat dat bediedt:
Och, schrijverke, zeg het mij, zeg!
Zijn 't visselkes daar ge van schrijven moet?
Zijn 't kruidekes daar ge van schrijft?
Zijn 't keikes of bladtjes of blomkes zoet,
Of 't water, waarop dat ge drijft?
Zijn 't vogelkes, kwietlende[*] klachtgepiep,
Of is 'et het blauwe gewelf,
Dat onder en boven u blinkt, zoo diep,
Of is het u, schrijverken, zelf?
En 't krinklende winklende waterding,
Met 't zwarte kapoteken[*] aan,
Het stelde en het rechtte zijne oorkes flink,
En 't bleef daar een stondeke staan:
‘Wij schrijven.’ zoo sprak het, ‘al krinklen af
Het gene onze Meester, weleer,
Ons makend en leerend, te schrijven gaf,
Eén lesse, niet min nochte meer;
Wij schrijven, en kunt gij die lesse toch
Niet lezen, en zijt gij zoo bot?
Wij schrijven, herschrijven en schrijven nog,
Den heiligen Name van God!’

Guido Gezelle, 1857

[*] Schrijvertje op beestje

  • winklende: scherpe bochten beschrijvend
  • kabotseken: mutsje (of monnikskap)
  • spegelend: spiegelend
  • zo zeer: zo rap
  • kwietelen: kwelen
  • kapoteken: manteltje
 

https://nl.wikipedia.org/wiki/Guido_Gezelle

Victor Gilsoulweg

Victor Gilsoul (1867 – 1939) een Brusselse schilder

twee schilderijen Victor Gisoul

Gisoul Victor ontstuimige noordzee

August Oleffelaan

August Oleffe 1867 – 1931) een post-impressionistische schilder bekend om zijn marines

Oleffe August

Albert Pinotweg

Albert Pinot (1875 – 1962) een schilder

Pinot Albert

Georges Rodenbachlaan

Georges Rodenbach (1855 – 1898) dichter en romancier de Franse taal

Werken:

DE LAATSTE STORM

Buldrend speelt de zee met 't oude vaartuig.
Kalm, manhaftig kampt de grijze zeeman
met den storm. Maar splijtend te allen kante
vreeslijk kraken de oude brooze wanden.
Bleek en bevend staart alom de manschap
naar het krakend wantwerk en den zeeman.
"Sloepen af en vrouwen eerst!" gebiedt hij.
Wiegend wagglen sloepen in den storrem,
angstig ijlt de manschap in de sloepen.
Eenzaam staat op 't vaartuig de oude zeeman.
"Vol!" zucht hij, "vaartwel, matrozen, redt u."
Door den storm verdwijnen zijne sloepen.
Buldrend speelt de zee met 't splijtend vaartuig.
Kalm, manhaftig bidt de grijze zeeman
de armen rond een mast. Zoo lange reisden
schip en zeeman samen door de stormen;
grijs is 't hoofd geworden van den zeeman,
krakend en versleten 't machtig vaartuig...
O de wind, de zee, de laatste storrem!
Schuimend, bruischend, stijgen wilde baren
onder zijne voeten. Krakend, berstend,
in de diepe kolken draait het vaartuig...
Samen duiklen schip en man verzwolgen.
Machtig stormt de zeewe grootsch en eenzaam.


Albrecht Rodenbach
(1875)

Frans Smeersweg

Frans Smeers (1873 – 1960) een post-impressionistische schilder

schilderij Frans Smeers

Emile Verhaerenlaan

Emile Verhaeren (1855 – 1916) grote Vlaamse schrijver

Werken:

Postuum verschenen:

 

Eens toen de dagen

Eens toen de dagen
over de riviertong lagen
lang en wazig
onder de macht van leed
kwam stralend de boot
onder de herfstbrug gevaren
en ik zat bang voor het licht
in mijn schaduw

jij hebt zorgend de boot aan de kade gemeerd
bekommerd mijn twijfel
mijn angst genegeerd
en je hand hielp me mee
op de loopbrug

en het licht waarin duizenden tranen hingen
is opengebarsten van glinsteringen

 

Emile Verhaerenmuseum: www.emileverhaeren.be/nl

Rik Woutersweg

Rik Wouters (1882 – 1916) een veelzijdig kunstenaar, schilder, tekenaar, aquarellist en beeldhouwer

Rik Wouters

Onbekende schilder aan het werk.

collage schilder aan het werk

Bronnen:
Vrienden van het patrimonium Nieuwpoort 2014 – Guido Demerre – Friede Lox
internet