GELIEFD OORD VOOR KUNSTENAARS
Nieuwpoort-Bad is de eerste badplaats van de Westkust.
|
|
Op 23 augustus 1902 telde Nieuwpoort-Bad slechts 83 villa’s, 7 hotels, 7 winkels en een casino.
De expansie en de vernieuwde bouwac-tiviteiten werden onderbroken door beide wereldoorlogen, toen de badplaats in een puinhoop herschapen werd.
Op 22 december 1928 – verkoopt groot-grondeigenaar Henri Crombez sr 93 ha duingebied aan de pas opgerichte maat-schappij “SIMLI”. (société immobilière et mobilière du littoral) |
De Belle Epoque: ontwikkeling van het toerisme.
Halfweg de 19de eeuw geldt het kustgebied, de Westkust – het gebied tussen IJzermonding en de Franse grens - zowat als het einde van de wereld. Aan ongerepte natuur geen gebrek, alleen heeft in die tijd haast niemand daar oog voor. Zelfs op de kunstenaars is het dan nog wachten. De ontwikkeling van het toerisme is trager op gang gekomen dan elders aan onze kust en dat was een zegen voor de kunstenaars van alle slag. Met de grootste gedrevenheid hebben zij de onvatbare diversiteit van het zeeklimaat weergegeven, met empathie en het harde bestaan van de vissersbevolking beschreven, op kleurrijke wijze de vakantiesfeer aan zee bezongen. Ondanks de twee Wereldoorlogen bleven steeds nieuwe kunstenaars het gebied opzoeken: sommige als vakantiegangers, andere op blijvende wijze. Het waren literatoren, schilders, beeldhouwers en ook componisten.
Bij de straatnamen vooral in de "SIMLI" veel namen van kunstenaars.
Artanlaan
Louis Artan (1837 – 1890) een Nederlands realistische schilder
Hij werd door zijn tijdgenoten beschouwd als één van de beste Belgische marineschilders.
Alfred Bastienweg
Alfred Bastien (1873 – 1955) een post-impronistische schilder
Franz Courtenslaan
Franz Courtens (1854 - 1943) impressionistisch schilder
Charles De Costerlaan
Charles De Coster (1827 – 1879) een Franstalige schrijver
Werk:
- Contes brabançons (1861)
- Légendes flamandes (1861)
- La Légende d'Ulenspiegel (1867), vertaling De Legende van Uilenspiegel
Eugéne Demolderlaan
Eugéne Demolder (1862 – 1919) Brussels verteller en kunstcriticus in de Franse taal
Werken:
- Impressions d'art, études, critiques, transpositions (1889)
- Contes d'Yperdamme (1891)
- Le Massacre des innocents (1891)
- Les Matines de Marie-Madeleine, conte de Pentecôte (1891)
- Récits de Nazareth (1893)
- Félicien Rops, étude patronymique (1894)
- Le Royaume authentique du grand Saint Nicolas (1896)
- Quatuor (1897)
- Sous la robe, notes d'audience, de palais et d'ailleurs, d'un juge de paix (1897)
- La Mort aux berceaux (1899)
- La Route d'émeraude (1899)
- Le Cœur des pauvres (1901)
- Constantin Meunier (1901)
- Les Patins de la reine de Hollande (1901)
- Trois contemporains : Henri de Brakeleer, Constantin Meunier, Félicien Rops (1901)
- L'Agonie d'Albion (1901)
- L'Arche de Monsieur Cheunus (1904)
- Le Jardinier de la Pompadour (1904)
- L'Espagne en auto (1906)
Georges Eekhoudlaan
Georges Eekhoud (1852 – 1927) een Antwerps schrijver
Werken:
- Myrtes et cyprès, gedichten, Parijs, Jouaust, 1877
- Les pittoresques, gedichten, Paris/ Brussel, Librairie des Bibliophiles/ Librairie Muquardt, 1879
- Kees Doorik, roman, Brussel, Hochsteyn, 1883
- Kermesses, contes, Brussel, Kistemaeckers, 1884
- Les milices de Saint-François, roman, Brussel, Veuve Monnom, 1886
- Les nouvelles kermesses, verhalen, Brussel, Veuve Monnom, 1887
- La nouvelle Carthage, roman, Brussel, Kistemaeckers, 1888
- Les fusillés de Malines, roman, Brussel, Lacomblez, 1891
- Le cycle patibulaire, verhalen, Brusel, Kistemaeckers, 1892
- Mes communions, verhalen, Brussel, Kistemaeckers, 1895
- Escal-Vigor, roman, Parijs, Mercure de France, 1899 - Online versie bij Flandrica Nederlandse vertaling, 2014, verschenen bij Uitgeverij IJzer
- L'autre vue, roman, Parijs, Mercure de France, 1904
- Les libertins d'Anvers, roman, Parijs, Mercure de France, 1912
- Dernières kermesses, verhalen, Brussel, Ed. de la Soupente, 1920
- Le terroir incarné, roman, Brussel, La Renaissance d'Occident, 1922
- Magrice en Flandre ou Le buisson des mendiants, roman, Brussel, Les Cinquante, 1927
- Voyous de velours ou L'autre vue, roman, Brussel, La Renaissance du Livre, 1926; herziene uitgave van de in 1904 verschenen roman
- Proses plastiques, verhalen, Brussel, La Renaissance du Livre, 1929, postuum gepubliceerd
James Ensorlaan
James Ensor (1860 – 1949) Oostendse schilder, tekenaar en etser
Guido Gezelleplein
Guido Gezelle (1830 – 1899) priester-dichter
Het gekende gedicht
|
Het Schrijverke
O krinklende winklende[*] waterding,
Met 't zwarte kabotseken[*] aan,
Wat zien ik toch geren uw kopke flink
Al schrijven op 't waterke gaan!
Gij leeft en gij roert en gij loopt zoo snel,
Al zie 'k u noch arrem noch been;
Gij wendt en gij weet uwen weg zoo wel,
Al zie 'k u geen ooge, geen één.
Wat waart, of wat zijt, of wat zult gij zijn?
Verklaar het en zeg het mij, toe!
Wat zijt gij toch, blinkende knopke fijn,
Dat nimmer van schrijven zijt moe?
Gij loopt over 't spegelend[*] water klaar,
En 't water niet méér en verroert
Dan of het een gladdige windtje waar,
Dat stille over 't waterke voert.
O schrijverkes, schrijverkes zegt mij dan, -
Met twintigen zijt gij en meer,
En is er geen een die 't mij zeggen kan: -
Wat schrijft en wat schrijft gij zoo zeer?[*]
Gij schrijft, en 't en staat in het water niet,
Gij schrijft, en 't is uit en 't is weg;
Geen Christen en weet er wat dat bediedt:
Och, schrijverke, zeg het mij, zeg!
Zijn 't visselkes daar ge van schrijven moet?
Zijn 't kruidekes daar ge van schrijft?
Zijn 't keikes of bladtjes of blomkes zoet,
Of 't water, waarop dat ge drijft?
Zijn 't vogelkes, kwietlende[*] klachtgepiep,
Of is 'et het blauwe gewelf,
Dat onder en boven u blinkt, zoo diep,
Of is het u, schrijverken, zelf?
En 't krinklende winklende waterding,
Met 't zwarte kapoteken[*] aan,
Het stelde en het rechtte zijne oorkes flink,
En 't bleef daar een stondeke staan:
‘Wij schrijven.’ zoo sprak het, ‘al krinklen af
Het gene onze Meester, weleer,
Ons makend en leerend, te schrijven gaf,
Eén lesse, niet min nochte meer;
Wij schrijven, en kunt gij die lesse toch
Niet lezen, en zijt gij zoo bot?
Wij schrijven, herschrijven en schrijven nog,
Den heiligen Name van God!’
Guido Gezelle, 1857
[*] Schrijvertje op beestje
- winklende: scherpe bochten beschrijvend
- kabotseken: mutsje (of monnikskap)
- spegelend: spiegelend
- zo zeer: zo rap
- kwietelen: kwelen
- kapoteken: manteltje
|
|
https://nl.wikipedia.org/wiki/Guido_Gezelle
Victor Gilsoulweg
Victor Gilsoul (1867 – 1939) een Brusselse schilder
August Oleffelaan
August Oleffe 1867 – 1931) een post-impressionistische schilder bekend om zijn marines
Albert Pinotweg
Albert Pinot (1875 – 1962) een schilder
Georges Rodenbachlaan
Georges Rodenbach (1855 – 1898) dichter en romancier de Franse taal
Werken:
- In 1877 publiceerde hij zijn eerste dichtbundel, Le Foyer et les Champs.
- In 1886 werd hij met La Jeunesse blanche beroemd, zowel in België als in Frankrijk.
- In 1894 werd hij de eerste Belgische auteur die één van zijn werken, Le Voile, gespeeld zag in de Comédie Française. In de hoofdrol trad de jonge Marguerite Moreno op.
- In 1896 publiceerde hij Les Vies encloses, dichtbundel geïnspireerd door het occultisme (Novalis) en het Duitse romantisme.
DE LAATSTE STORM
Buldrend speelt de zee met 't oude vaartuig.
Kalm, manhaftig kampt de grijze zeeman
met den storm. Maar splijtend te allen kante
vreeslijk kraken de oude brooze wanden.
Bleek en bevend staart alom de manschap
naar het krakend wantwerk en den zeeman.
"Sloepen af en vrouwen eerst!" gebiedt hij.
Wiegend wagglen sloepen in den storrem,
angstig ijlt de manschap in de sloepen.
Eenzaam staat op 't vaartuig de oude zeeman.
"Vol!" zucht hij, "vaartwel, matrozen, redt u."
Door den storm verdwijnen zijne sloepen.
Buldrend speelt de zee met 't splijtend vaartuig.
Kalm, manhaftig bidt de grijze zeeman
de armen rond een mast. Zoo lange reisden
schip en zeeman samen door de stormen;
grijs is 't hoofd geworden van den zeeman,
krakend en versleten 't machtig vaartuig...
O de wind, de zee, de laatste storrem!
Schuimend, bruischend, stijgen wilde baren
onder zijne voeten. Krakend, berstend,
in de diepe kolken draait het vaartuig...
Samen duiklen schip en man verzwolgen.
Machtig stormt de zeewe grootsch en eenzaam. |
Albrecht Rodenbach
(1875)
Frans Smeersweg
Frans Smeers (1873 – 1960) een post-impressionistische schilder
Emile Verhaerenlaan
Emile Verhaeren (1855 – 1916) grote Vlaamse schrijver
Werken:
- 1883 Les Flamandes Gedichten
- 1884 Les Contes de minuit Verhalen
- 1885 Joseph Heymans Kunstkritiek
- 1886 Les Moines Gedichten
- 1887 Quelques notes sur l'œuvre de Fernand Khnopff, 1881-1887 Kunstkritiek
- 1888 Les Soirs Gedichten
- 1888 Poètes et Prosateurs. Anthologie contemporaine des écrivains français et belges. Gedichten
- 1888 Les Débâcles Gedichten
- 1890 Au Bord de la route Gedichten en proza
- 1891 Les Flambeaux noirs Gedichten
- 1891 A Robert Picard Gedicht
- 1891 Les Apparus dans mes chemins Gedichten
- 1893 Les Campagnes Hallucinées Gedichten
- 1895 Almanach, later heruitgegeven onder de titel: Les Douze mois Gedichten
- 1895 Les Villages illusoires Gedichten
- 1895 Les Villes tentaculaires Gedichten
- 1896 Les Heures claires Gedichten
- 1896 Emile Verhaeren 1883-1896. Pour les Amis du Poète Huldiging
- 1898 Les Aubes Theaterstuk
- 1899 Les Visages de la vie Gedichten
- 1899 Petite légende Proza
- 1899 Les vignes de ma muraille Gedichten
- 1899 España negra Reisverslag
- 1900 Le Cloître Theaterstuk
- 1900 Petites légendes, later heruitgegeven onder de titel: Poèmes légendaires de Flandre et de Brabant Verhalen
- 1900 Images japonaises Gedichten
- 1901 Philippe II Theaterstuk
- 1901 Les petits vieux Gedichten
- 1902 Les Forces tumultueuses Gedichten
- 1904 Toute la Flandre - Les Tendresses premières Gedichten
- 1904 Rembrandt Kunstkritiek
- 1905 Les Heures d'après-midi Gedichten
- 1906 La Multiple splendeur Gedichten
- 1907 Toute la Flandre - La Guirlande des dunes Gedichten
- 1907 Lettres françaises de Belgique Conferentie
- 1908 Toute la Flandre - Les Héros Gedichten
- 1908 James Ensor Kunstkritiek
- 1910 Toute la Flandre - Les Villes à pignons Gedichten
- 1910 Les Rythmes souverains Gedichten
- 1910 Pierre-Paul Rubens Kunstkritiek
- 1911 Toute la Flandre - Les Plaines Gedichten
- 1911 Les Heures du soir Gedichten
- 1912 Les Blés mouvants Gedichten
- 1912 Hélène de Sparte Theaterstuk
- 1913 La Culture de l'enthousiasme. Alliance française de Saint-Pétersbourg Conferentie
- 1914 Ville de Bruxelles. Discours prononcé à la distribution solennelle des prix aux élèves de l'école moyenne C pour filles. 31 juillet 1914 Conferentie
- 1915 Le Crime allemand Gedicht
- 1915 La Belgique sanglante Proza
- 1916 Parmi les Cendres. La Belgique dévastée Proza
- 1916 Villes meurtries de Belgique. Anvers, Malines et Lierre Proza
- 1916 Les Ailes rouges de la guerre Gedichten
Postuum verschenen:
- 1917 An Aesthetic Interpretation of Belgium's Past by Emile Verhaeren. Read by H.E. Paul Hymans, Belgian Minister Studie
- 1917 Les Flammes hautes Gedichten
- 1917 Les Paysages disparus Gedichten/Proza
|
Eens toen de dagen
Eens toen de dagen
over de riviertong lagen
lang en wazig
onder de macht van leed
kwam stralend de boot
onder de herfstbrug gevaren
en ik zat bang voor het licht
in mijn schaduw
jij hebt zorgend de boot aan de kade gemeerd
bekommerd mijn twijfel
mijn angst genegeerd
en je hand hielp me mee
op de loopbrug
en het licht waarin duizenden tranen hingen
is opengebarsten van glinsteringen |
|
Emile Verhaerenmuseum: www.emileverhaeren.be/nl
Rik Woutersweg
Rik Wouters (1882 – 1916) een veelzijdig kunstenaar, schilder, tekenaar, aquarellist en beeldhouwer
Onbekende schilder aan het werk.
Bronnen:
Vrienden van het patrimonium Nieuwpoort 2014 – Guido Demerre – Friede Lox
internet